RTP چیست ؟

سلام . به سومین قسمت از دوره آموزش VOIP سیسکو CCNA Collaboration خوش آمدید . در این قسمت از سری مقالات آموزش ویپ سیسکو در بخش اول مقاله می‌خواهیم ببینیم که پروتکل RTP چیست ؟ ، و در مرحله‌ی بعد دلایلی که باعث می‌شوند تا متخصصین ویپ توجه ویژه‌ای به این پروتکل داشته باشند را مورد بررسی قرار دهیم . پس با ما همراه باشید .

کاربرد و عملکرد پروتکل RTP چیست ؟

همانطور که از عنوان مقاله پیداست ، موضوعی که در این قسمت از مقالات آموزش ویپ سیسکو می‌خواهیم مورد بررسی قرار دهیم نه تنها در دنیای Cisco Collaboration بلکه در تمام دنیای ویپ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یک متخصص ویپ باید با آن آشنایی کامل داشته باشد .

در دنیای ویپ دو پروتکل مهم و جدید با نام‌های RTP و RTCP وجود دارد که این دو پروتکل‌های انتقال مدیا هستند . پروتکل RTP در لایه چهارم مدل استاندارد OSI قرار دارد. این پروتکل سه پارامتر مهم Sequence Number و Time Stamp و Payload Type را به بسته ارسالی اضافه می‌کند که کاربرد هر یک از این پارامتر‌ها را در ادامه توضیح می‌دهیم .

Time Stamp : به کمک این پارامتر می‌توان با بافر کردن پکت‌ها ، Jitter یا اختلاف تاخیر در رسیدن پکت‌ها (که در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم .) را حذف نمود .

Sequence Number : به کمک این پارامتر می‌توان بسته‌های ارسالی را شماره‌دار ارسال نمود تا سمت دریافت کننده پکت‌های دریافتی را متناسب با شماره آن‌ها مرتب کرده و صوت مورد نظر را باز‌سازی نماید .

Payload Type : همانطور که می‌دانید پروتکل RTP برای انتقال صدا و تصویر مورد استفاده قرار می‌گیرد . پارامتر Payload Type نوع پروتکل RTP را مشخص می‌نماید .

در تصویر ذیل می‌توانید اطلاعات هدر RTP را مشاهده نمایید .

هنگامی که دو شخص با یک‌دیگر شروع به مکالمه صوتی یا تصویری می‌کنند ، پروتکل RTP با انتخاب یک پورت زوج در محدوده‌ی ۱۶۳۸۴ تا ۳۲۷۶۷ شروع به فعالیت می‌کند . نکته‌ی بسیار مهمی که باید در مورد پروتکل RTP در نظر داشته باشید این است ارتباط RTP به صورت یک طرفه برقرار می‌شود . بنابراین هنگامی که دو شخص مشغول مکالمه‌ی دو طرفه هستند در حقیقت دو ارتباط RTP بین آن‌ها ایجاد شده است .

نقش پروتکل RTCP در ارتباط RTP چیست ؟

حال که با پروتکل RTP آشنا شدید وقت آن رسیده است تا با پروتکل همکار RTP یعنی RTCP نیز آشنا شوید . در یک تماس ، درست پس از برقراری ارتباط RTP پروتکل RTCP وارد عمل می‌شود . وظیفه اصلی این پروتکل جمع‌‌آوری اطلاعات رد و بدل شده بین دو دستگاه می‌باشد که این اطلاعات عبارت‌اند از :

Packet Count : تعداد پکت رد و بدل شده بین دو دستگاه .

Packet Delay : مدت زمان تاخیری که طول می‌کشد تا یک پکت از مبدا خود به مقصد مورد‌ نظر برسد .

Packet Loss : تعداد پکت‌های از دست رفته در ارتباط .

Jitter : اختلاف زمانی بین تاخیر پکت‌ها می‌باشد . به عنوان مثال فرض کنید پکت شماره یک با تاخیر ۱۰۰ میلی ثانیه‌ای به مقصد خود می‌رسد . سپس پکت دوم با تاخیر ۵۰ میلی ثانیه‌ای توسط گیرنده دریافت می‌شود . در این حالت میزان Jitter برابر با مقدار ۵۰ میلی ثانیه خواهد بود.

نکته دیگری که باید در مورد پروتکل RTCP به یاد داشته باشید این است که RTCP همیشه پورت فرد بعدی انتخاب شده توسط پروتکل RTP را برای ایجاد یک نشست UDP دیگر انتخاب می‌کند . به عنوان مثال اگر RTP پورت ۱۷۸۵۴ را انتخاب نماید ، RTCP پورت ۱۷۸۵۵ را برای جمع‌آوری آمار اطلاعات رد و بدل شده انتخاب می‌کند .

تذکر : وجود یک تاخیر بسیار کوتاه در ارتباطات شبکه ، به خصوص ارتباطات WAN تا حدودی طبیعی می‌باشد و استفاده از سیستم ویپ در لینک‌هایی که میزان تاخیر در آن‌ها در حد استاندارد باشد وجود دارد . اما زمانی که میزان Delay در یک لینک از حد طبیعی خود خارج می‌شود و یا میزان Jitter بالا می‌رود ، سیستم VOIP راه‌اندازی شده در آن لینک دچار اختلال در مکالمه می‌شود . این نوع از مشکلات معمولا در لینک‌های وایرلس و لینک‌های WAN متداول‌تر هستند . بنابراین بهتر است پیش از راه‌اندازی سیستم تلفنی VOIP در چنین ارتباطاتی ، از پایدار بودن پهنای باند مورد نیاز اطمینان حاصل فرمایید .

جمع‌بندی مقاله :

در این مقاله آموزشی پس از آشنایی با پروتکل RTP و ویژگی‌های آن ، وظایف پروتکل RTCP را مورد بررسی قرار دادیم و مفهوم اطلاعات جمع‌آوری شده توسط این پروتکل را شرح دادیم .

شاید برایتان سوال شده باشد که چه چیز باعث شده است تا آشنایی با پروتکل‌های RTP و RTCP یکی بخش‌های مهم آموزش ویپ شده باشد ؟ دلیل اصلی اهمیت آشنایی با این دو پروتکل این است که در بسیاری از سناریو‌هایی که در آن یک متخصص ویپ اقدام به راه‌اندازی یا رفع اشکال مرکز تلفنی ویپ می‌کند . اگر با این دو پروتکل آشنایی کامل نداشته باشد با مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد . چرا که اگر این دو پروتکل به دلایل متعددی مانند فایروال‌ها و …. امکان برقراری ارتباط نداشته باشند مسائلی مانند عدم ارسال و دریافت صدا ، یک طرفه شدن مکالمه و …. پیش خواهد آمد که همین موضوع باعث سردرگمی شخص خواهد شد . علاوه بر این در سناریو‌هایی که در آینده مورد بررسی قرار می‌دهیم گاهی لازم می‌شود تا تنظیماتی را برای برقراری ارتباط این دو پروتکل انجام دهیم که آشنایی با این دو پروتکل از ملزومات اجرای آن سناریو‌ها خواهد بود .

در قسمت بعدی مقاله آموزش ویپ سیسکو ، با بررسی تجهیزات و و نرم‌افزار‌های گوناگون ویپ ارائه شده توسط شرکت سیسکو در خدمت شما عزیزان خواهیم بود . در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام در مورد مقاله RTP چیست ؟ ، می‌توانید مشکلات خود را در بخش دیدگاه‌ها با کارشناسان ویپ سیسکو گروه ویپینگ در میان بگذارید .